شاهنامه به ترکی ترجمه شد

«نعمت ییلدیریم» مترجم ترک، جلد دوم ترجمه خود از شاهنامه ابوالقاسم فردوسی را از سوی انتشارات کابالجی منتشر و راهی بازار کتاب در ترکیه کرد.

به گزارش آی‌فیلم، پیش از این نخستین بار پروفسور دکتر نجاتی لوغال (Necati Lugal) حدود بیست هزار بیت شاهنامه را به زبان ترکی برگردانده بود. این ترجمه در چهار مجلد کوچک در سال ۱۹۵۰ از سوی وزارت آموزش ملی ترکیه به چاپ رسیده بود.

در صفحات آغازین و در متن کتاب ترجمه شده توسط ییلدیریم، آمده است: «فردوسی شاعری بزرگ است که شعر قهرمانی ادبیات ایران را به اوج رسانید. شاهنامه که از شاهکارهای کلاسیک جهان به شمار می‌رود، در اصل بر داستان‌های قهرمانی استوار است و گزارشی از ماجراهای اساطیری و نیمه اساطیری یک ملت و سیر تاریخی این ملت در دوره پیش از اسلام است».

«نعمت ییلدیریم» مترجم شاهنامه به زبان ترکی درباره برگردان این اثر حماسی از فارسی به ترکی، گفت: انتشارات کابالجی (Kabalcı) در ایامی که به چاپ مجدد این ترجمه (در یک مجلد) تصمیم گرفته بود، با من تماس گرفت تا ۴۴۸۳ بیت ترجمه شده را به این چاپ اضافه کند. این کار با توجه به طبع میرجلال همایی مطلق و جولیوس موهل (J.Mohl) و چاپ مسکو و مقایسه آنها با طبع  میر جلال الدین کزازی و ترجمه نجاتی لوغال صورت گرفت و در نتیجه ۲۴۸۸۳ بیت شاهنامه یکجا منتشر شد. در این اثنا متوجه شدم که هنوز ۲۷ هزار و ۵۰۷ بیت شاهنامه به زبان ترکی ترجمه نشده است. وقتی ناشر ترجمه این ابیات را خواستار شد، بلافاصله کار را شروع کردم و پس از شش سال کوشش، ترجمه کامل شاهنامه به زبان ترکی فراهم شد.

بر اساس این گزارش، در بخش هفتم به جریان ترجمه کامل شاهنامه به زبان ترکی اشاره شده است؛ در ترکیه اولین بار پروفسور نجاتی لوغال استاد انستیتوی شرق شناسی دانشکده زبان و تاریخ –جغرافیای دانشگاه آنکارا به این مهم دست زد ولی موفق به اتمام آن نشد. وی پس از ملاحظه تعداد زیادی از مخطوطات شاهنامه در کتابخانه‌های شرق و غرب چپ وولز (Vullers) را اساس گرفت و شروع به ترجمه کرد.

این گزارش می‌افزاید: در چاپ لوغال که از سوی وزارت آموزش ملی ترکیه در سال ۱۹۵۰ منتشر شد، ترجمه ۲۰ هزار بیت انجام شده است. کتابفروشی کابالجی تعداد ۴۴۸۳ بیت دیگر را که از سوی لوغال ترجمه شده بود، به دست آورد و همه را همراه با هم در یک مجلد متمرکز کرد. ترجمه ۲۷ هزار و ۵۱۶ بیت باقیمانده در کتاب حاضر جای گرفته است. به این ترتیب ترجمه کامل شاهنامه (در ۵۲  هزار و ۳۹۰ بیت) به زبان ترکی پس از مدتی طولانی محقق شد.

در آخرین بخش مقدمه از روش ترجمه شاهنامه سخن رفته است. کتاب با بخش ضمائم به پایان می‌رسد. در این بخش ابتدا به فرهنگنامه‌ای حاوی پاره‌ای از لغات شاهنامه و سپس به تعدادی از صفحات مذّهب شاهنامه پرداخته شده است.

ص گ